1 czerwca 2014 roku
Około 2 nad ranem wylądowaliśmy w Atenach, skąd kilka godzin później autobusem rejsowym dojechaliśmy do Patras (trzeciego miasta w Grecji pod względem wielkości po Atenach i Salonikach), gdzie przez trzy tygodnie, braliśmy udział w akcjach ekologicznych greckiej organizacji Ecological Movement of Patras (OIKIPA), współpracującej z warszawskim Społecznym Instytutem Ekologicznym (SIE).
Już pierwszego dnia pobytu w Grecji, mogłem się przekonać o niesamowitych zdolnościach greckich kierowców. Z lotniska w Atenach jechaliśmy miejskim autobusem do dworca autobusów rejsowych Kifisos. Przemierzaliśmy śpiące Ateny, ruch na ulicach był minimalny. Kierowca jechał tak szybko, że na zakrętach nasze bagaże zsuwały się niebezpiecznie to na jedną, to na drugą stronę autobusu. Gdyby nagle drzwi się otworzyły, bagaże wyleciałyby na ulicę. Oczywiście do tego nie doszło.
Po przyjeździe do Patras, Georgios Kanellis z OIKIPA zawiózł nas na kwaterę. Wieczorem zostaliśmy zaproszeni przez Greków na kolację do restauracji nad morzem.
2 czerwca 2014
Po południu (po pracy przy porządkowaniu miejskiego parku) spacerowaliśmy z naszymi greckimi przyjaciółmi po Patras. Wpuszczono nas do małego, ale pięknego teatru miejskiego Apollon, znajdującego się na głównym placu Georgiou. Ten teatr to kopia (oczywiście dużo mniejsza) słynnej mediolańskiej La Scali, z kilkoma piętrami lóż oraz z charakterystycznymi czerwonymi obiciami foteli. Podczas tego spaceru Grecy opowiadali nam o Patras, pokazywali zabytki i ciekawe miejsca, m.in. słynną wielką katedrę oraz schody, które łączą starą część Patras z nową. Wieczorem zaś poszliśmy nad morze, gdzie w teatrze na świeżym powietrzu odbył się pokaz tradycyjnych greckich tańców od początków XX wieku do czasów współczesnych. Tancerze występowali w oryginalnych strojach i tańczyli znakomicie. Na końcu zaprezentowano słynny taniec "Zorbas", który zrobił oszałamiającą karierę w latach 60. XX wieku po sukcesie filmu "Grek Zorba" z muzyką Mikosa Theodorakisa, a teraz jakby przeżywał renesans. Nie mogłem oderwać oczu od tańczących Greków. 
Postanowiłem sobie wtedy, że muszę z nimi zatańczyć.
3 czerwca 2014
Naszą pracą wspomagaliśmy organizację OIKIPA w ekologicznych działaniach w mieście: w Municipality's nursery garden sprzątaliśmy ogród.
4 i 6 czerwca 2014
Przez te dwa dni pracowaliśmy przy sprzątaniu i porządkowaniu terenu dookoła kościoła, w którym miały się odbyć uroczystości religijne. Podczas przerwy mieliśmy okazję porozmawiać z Grekami, którzy z nami pracowali. Były to dwie młode Greczynki i trzech Greków, z których najstarszy Kostas miał około 50 lat.
5 czerwca 2014
Pojechaliśmy na wycieczkę w góry do miejscowości Kalavrita. Najpierw autobusem z Patras do Koryntu, potem, żeby zdążyć na kolejkę (mieliśmy zarezerwowane wcześniej bilety) wsiedliśmy do taksówki i po szaleńczej jeździe (po raz drugi mogłem się wtedy przekonać jak świetnymi kierowcami są Grecy) dojechaliśmy do miasteczka Diakofto, skąd specjalną kolejką wąskotorową pojechaliśmy w góry do miasteczka Kalavrita. Trasa wynosi 22 km, podróż trwa godzinę, jest bardzo atrakcyjna. Kręta droga wiedzie przez wąwozy, skalne 
wzniesienia nad przepaściami i przez tunele. Kalavrita to takie małe Zakopane (leży 800 m n.p.m.), gdzie na głównej ulicy, jak na Krupówkach, są kawiarnie, tawerny, restauracje, stoiska z pamiątkami. W sezonie zimowym przyjeżdża się tutaj na narty. W 1943 r. Niemcy rozstrzelali ponad 1200 mieszkańców Kalavrity, mężczyzn i chłopców powyżej 13. roku życia. Upamiętnia ten mord duży biały krzyż wzniesiony na pobliskim wzgórzu. Doszliśmy do niego drogą do góry z centrum Kalavrity.
5 czerwca to ważna data dla ruchu ekologicznego – tego dnia obchodzony jest „Dzień środowiska”. O 18.00 wzięliśmy udział w "Dniu środowiska", organizowanym przez Ecological Movement of Patras. Tym razem była to akcja protestacyjna na centralnym placu Patras - Georgiu, przeciwko sprzedawaniu przez grecki rząd najpiękniejszych greckich plaż zagranicznym korporacjom. W centralnej części placu stworzyliśmy imitację plaży z leżakami, zabawkami plażowymi; rozdawaliśmy ulotki oraz specjalne informatory o greckich plażach wystawionych na sprzedaż.
7 czerwca 2014
Tasos, jeden z Greków z organizacji OIKIPA, zabrał nas do Muzeum Archeologicznego Patras, które zostało oddane do użytku w 2009 roku. Jest to drugie pod względem wielkości muzeum w Grecji. Mieszczą się w nim zbiory z okolic Patras i Peloponezu od pradziejów do końca czasów rzymskich. Patrząc z ulicy na budynek, nigdy bym się nie domyślił, że to muzeum. Budynek bowiem przypomina bardziej futurystyczne budowle żywcem wyjęte z filmów science-fiction. Potem zwiedziliśmy pobliskie wzgórza, gdzie odkryto antyczne cmentarzysko.
8 czerwca 2014
Pobudka o 5. rano, godzinę później Maki, zaprzyjaźniony Grek z OIKIPA, trochę podobny do Greka Zorby (grał go, jak pamiętamy, Anthony Quinn) zabrał nas samochodem w góry Erymanthos, nieopodal Patras. Po godzinnej jeździe dojechaliśmy do małej wioski. Tam 
czekaliśmy godzinę, do 8.00, na pozostałych uczestników wycieczki (wyszło na to, że mogliśmy spać do 6.30, a i tak zdążylibyśmy na 8.00), Ludzie, którzy wzięli udział w tej wycieczce spotykają się raz w roku, w czerwcu, kiedy wypuszcza się owce na laki (po naszemu hale) i świętują. Pochodzą (lub ich rodziny) wszyscy z tych okolic i stworzyli rodzaj klubu, stowarzyszenia. I właśnie do nich dołączyli nas nasi greccy przyjaciele. Kiedy już wreszcie wszyscy się zebrali poszliśmy w górę, ale nie wąską ścieżką, jak w Tatrach, tylko dość szeroką bitą drogą, po której z powodzeniem mógł przejechać samochód. Podejście nie było bardzo trudne, strome, ale przy ostrym słońcu można się było zmęczyć. Wiele osób nie dawało rady, wtedy podjeżdżały terenowe samochody i... zabierały ich na szczyt. A właściwie pod szczyt, gdzie ustawiono stoły i krzesła oraz zainstalowano na specjalnym stoliczku sprzęt grający. Bliżej drogi, na specjalnych stołach kobiety przygotowały typowe greckie jedzenie (musaka, sałatki itd.). Było go mnóstwo, można było jeść i pić do woli. Każdego, kto dotarł na szczyt, witano winem lub tenturą (coś w stylu naszej nalewki, ale robionej tylko w Patras i okolicy). Kiedy już wszyscy się zebrali na górze, nie muszę dodawać, że my, jako jedni z nielicznych, weszliśmy na szczyt, kierownik wycieczki wygłosił słowo wstępne i rozpoczęła się biesiada. Potem Grecy zaczęli tańczyć, wzbudzając mój niekłamany zachwyt. Najlepiej tańczyli starzy ludzie, kobiety i mężczyźni. Przyglądałem im się dłuższą chwilę, aż w końcu nie wytrzymałem. Bardzo chciałem zatańczyć z Grekami i oto nadarzyła się okazja. Kroki nie były jakoś specjalnie trudne, więc po chwili szło mi całkiem nieźle. To była stara grecka muzyka z elementami tureckimi, rozpoznawalna zwłaszcza po charakterystycznym zaśpiewie. Taniec był troszkę podobny do naszego ludowego chodzonego. Grecy trzymając się za ręce stworzyli krąg i chodząc dookoła wykonywali charakterystyczne kroki. Co chwila ktoś wchodził do środka kręgu kobieta lub mężczyzna, i tańczył solówkę, czasami tańczyli w środku kręgu razem, ale rzadko. Pozostali stojąc dookoła rytmicznie klaskali. Jest w greckim tańcu coś mistycznego. Najpierw patrzyłem na nich jak urzeczony, a potem zatańczyłem porwany przez ich muzykę. Przypomniał mi się film (i książka) "Grek Zorba" i myślę, że dopiero teraz, tak naprawdę, zrozumiałem, co miał na myśli Zorba, namawiając Anglika do tańca. Wtedy na szczycie podczas zabawy widziałem roześmiane greckie twarze, dowcipkujących mężczyzn, kobiety, które co chwila podchodziły do naszego stołu i częstowały mnie greckimi przysmakami. Nasz Grek Zorba mówił mi, że to wcale nie jest taki częsty widok, by obcokrajowiec z nimi tańczył. Jak równy z równym - tak powiedział, choć myślę, że trochę przesadził, w każdym razie było mi bardzo miło. Na co dzień w Grecji jednak nie jest tak wesoło, widać kryzys, biedę. W piątek wieczorem na głównej ulicy Patras odbyła się demonstracja. Magda, żona Jorgosa, powiedziała, że z uczelni zwolniono tysiąc osób (z administracji) i to właśnie oni wyszli ze swoimi rodzinami na ulicę.
9 czerwca
Tym razem praca w biurze OIKIPA, przygotowywanie materiałów informacyjnych do kampanii przeciwko sprzedaży plaż.
10, 11, 12 i 13 czerwca
W tych dniach pracowaliśmy w Merimna Center, specjalnym ośrodku dla ludzi opóźnionych w rozwoju i chorych na autyzm. W sumie tam było ok. 120 takich osób, w większości autystycznych. Ci, którzy mieszkali w Patras byli przywożeni rano do ośrodka i zabierani do domu 
o godzinie 17.00. Zaś ci, którzy nie mieszkali w Patras, byli zakwaterowani w ośrodku od poniedziałku do piątku i na weekend byli zabierani do swoich rodzin. Terapia w ośrodku Merimna polega na pracy fizycznej, zajęciach muzycznych, plastycznych, nauce gotowania i pracy w kuchni. W ten sposób usiłuje się tych ludzi przysposobić do życia. To jest ośrodek podobny do znajdującego się w Warszawie Centrum Rehabilitacji, Edukacji i Opieki TPD "Helenów". W ośrodku "Helenów" w zeszłym roku pracowali Jorgos, Magda i Tasos, wolontariusze z OIKIPA. Nasza praca polegała na usuwaniu chaszczy z boiska do koszykówki, nieużywanego od kilku lat. Pracowaliśmy z kilkoma młodymi mężczyznami z Merimna Center. Bardzo się polubiliśmy, do tego stopnia, że gdy przyjeżdżaliśmy w następnych dniach ci mężczyźni już na nas czekali. Greccy terapeuci mówili nam, że kontakt z nami, bardzo dobrze na nich wpłynął, uspokoili się, przestali być agresywni, co czasem się zdarzało. W trakcie pracy w Merimna Center wziąłem udział w zajęciach z muzyki. Zagrałem kilka swoich piosenek, a uczestnicy tych zajęć, wspólnie z muzykoterapeutką Greczynką Jotą, która akompaniowała na gitarze, zaśpiewali kilka greckich piosenek.
Pracownicy i uczestnicy Merimna Center bardzo nas polubili, o 13.00 zapraszali nas na lunch. My podarowaliśmy im słodycze z Polski (trochę tego się uzbierało). Dyrektorka i pracownicy ośrodka nie kryli wzruszenia. Następnego dnia sprawiedliwie rozdzieliliśmy je i rozdaliśmy wszystkim uczestnikom Merimna Center.
10 czerwca 2014
Wieczorem poszliśmy z Atheną do starożytnego rzymskiego teatru Odeon, gdzie siedząc na wielkiej widowni pod gołym niebem oglądaliśmy zabawną sztukę "Satanis", z dużą ilością piosenek, można więc uznać ją za musical. W Odeonie każdego lata odbywają się koncerty, spektakle teatralne (m.in. antyczne tragedie), na widowni może zasiąść 2300 osób. Na spektaklu "Satanis" widownia była pełna. Co chwila publiczność wybuchała śmiechem. Athena tłumaczyła nam zarys fabuły i co zabawniejsze dialogi. Siedząc na widowni wyobrażałem sobie, jak w starożytności odbywały się w tym miejscu przedstawienia.
12 czerwca 2014
Wieczorem w pięknej konferencyjnej sali Agora Building odbył się Dzień Polski. To tam zagrałem koncert. Dopiero trzecia gitara, którą mi pożyczyli Grecy, nadawała się do grania. Do sali na 80-100 miejsc, przyszło ponad 70 osób. Podobno czegoś takiego w Patras jeszcze nie było na podobnych imprezach. Na początku Tasos opowiadał interesująco o Warszawie i prezentował zdjęcia naszej stolicy, które 
zrobił podczas ubiegłorocznej wizyty Greków z OIKIPA w Polsce. Trwało to około 40 minut. Potem ja zasiadłem do mikrofonów i zacząłem swój występ. Zapowiadałem tytuły po polsku i po angielsku, czasami opowiadałem, ale krótko, o okolicznościach powstania piosenki, tłumaczka przekładała to na język grecki. Teksty moich piosenek po grecku ukazywały się nad sceną, tak by publiczność wiedziała o czym śpiewam. Wszystkie piosenki bardzo się podobały, a refren "Białej lokomotywy" Grecy zaśpiewali razem ze mną. W ogóle nie byłem zaskoczony znakomitym odbiorem dwóch wierszy Krzysztofa Kamila Baczyńskiego ("Pragnienia" i "Kolęda"), które zaśpiewałem. Po raz kolejny mogłem się przekonać, że dobry wiersz, nawet w przekładzie się obroni. Na końcu zagrałem "Suzanne" Leonarda Cohena i powiedziałem, że Cohen w latach 60. kupił dom na greckiej wyspie Hydra, gdzie napisał wiele wspaniałych ballad. Opowiedziałem także Grekom o moim tańcu w górach, o tym, że to było dla mnie wielkie przeżycie, które na zawsze będę nosił w sercu. Grecy długo bili brawo, potem podchodzili z gratulacjami. Pierwszy podbiegł Jorgos, powiedział, że zagrałem fantastycznie. Grecy pytali o Polskę, o Warszawę, o kulturę, o ekologię. Rozmowom nie było końca.
Sławomir Zygmunt
Przeczytaj także "Dziennik mojej podróży - Grecja 2014 - część 2".
