Zamach

Franz Kutschera

podczas okupacji był dowódcą SS i policji na dystrykt warszawski. Znany był ze szczególnego okrucieństwa i patologicznej wręcz nienawiści do Polaków. Nazywany był przez mieszkańców stolicy "katem Warszawy". Za swoje zbrodnie Kutschera skazany został przez sąd podziemny na śmierć. Zginął 1 lutego 1944 roku w wyniku zamachu dokonanego przez Armię Krajową. Nakręcony przez Jerzego Passendorfera w 1958 roku film "Zamach" dość wiernie odtwarza przygotowania do akcji, jak i sam zamach na Kutscherę. Scenariusz napisał Jerzy Stefan Stawiński, żołnierz Armii Krajowej, uczestnik Powstania Warszawskiego, autor scenariuszy do tak znanych filmów, jak: "Kanał", "Eroica" i "Zezowate szczęście". Początkowo cenzura odrzuciła scenariusz "Zamachu", bo podobno "godził on w dobro ludowego państwa polskiego". Kiedy wreszcie po długich bojach z cenzurą skierowano "Zamach" do produkcji, okazało się, że w filmie nie może paść ani razu nazwa Armii Krajowej. Tak więc, mimo że wszyscy Polacy doskonale wiedzieli, kto dokonał zamachu na "kata Warszawy", z filmu wynikało, że zastrzeliła go jakaś nieznana bliżej organizacja podziemna.
Sławomir Zygmunt, 1997